HỢP ĐỒNG MUA BÁN TÀI SẢN
Hình 1. Hợp đồng mua bán tài sản
Trên thị trường hiện tại, hợp đồng mua bán tài sản là một trong những loại hợp đồng thông dụng nhất. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về loại hợp đồng này.
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Khái niệm hợp đồng mua bán tài sản.
2. Đặc điểm của hợp đồng mua bán tài sản.
3. Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán tài sản.
3.1. Quyền và nghĩa vụ của bên bán.
3.2. Quyền và nghĩa vụ của bên mua.
4. Một số lưu ý khi ký kết hợp đồng mua bán tài sản.
- Hiện nay, khái niệm của hợp đồng mua bán tài sản được Bộ luật Dân sự 2015 ghi nhận tại Điều 430. Theo đó, có thể hiểu hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa bên bán và bên mua, khi hợp đồng được giao kết thì bên bán chuyển nhượng quyền sở hữu tài sản của mình cho bên mua, đồng thời bên mua sẽ trả tiền để sở hữu tài sản của bên bán.
- Từ khái niệm nêu trên có thể thấy rằng, hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận của các bên liên quan đến vấn đề chuyển nhượng quyền sở hữu tài sản. Cũng vì vậy mà loại hợp đồng này được phân biệt dễ dàng với những đặc điểm riêng biệt như sau:
- Thứ nhất, hợp đồng mua bán tài sản là loại hợp đồng song vụ bởi vì bên bán và bên mua có quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Hơn nữa, hợp đồng chỉ được xem là hoàn thành sau khi hai bên đã hoàn tất nghĩa vụ đối với nhau. Đây là đặc trưng cơ bản, giúp dễ dàng phân biệt hợp đồng mua bán tài sản so với hợp đồng đơn vụ khác liên quan như hợp đồng tặng cho tài sản.
- Thứ hai, hợp đồng mua bán tài sản có tính chất đền bù. Cụ thể, bên mua sẽ trả một khoản tương đương để bù lại phần tài sản của bên bán “mất đi” sau khi chuyển giao quyền sở hữu tài sản. Lưu ý rằng, “khoản đền bù tương đương” ở đây là tiền; đây cũng là đặc điểm được dùng để phân biệt hợp đồng mua bán tài sản so với loại hợp đồng trao đổi tài sản.
- Thứ ba, mục đích của hợp đồng mua bán tài sản là việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản từ bên bán sang bên mua. Đặc điểm này sẽ khác biệt so với các loại hợp đồng như hợp đồng thuê tài sản, mượn tài sản,… Bởi lẽ, quyền sở hữu tài sản ở đây đã được chuyển giao hoàn toàn.
- Trong quan hệ dân sự, đối với hợp đồng dân sự nói chung và hợp đồng mua bán tài sản nói riêng, pháp luật luôn đặt sự thỏa thuận của các bên lên hàng đầu. Chính vì vậy, các bên trong hợp đồng mua bán tài sản được tự do thỏa thuận về quyền và nghĩa vụ của mình. Thông thường sẽ bao gồm các quyền và nghĩa vụ cơ bản dưới đây.
- Khi giao kết hợp đồng mua bán tài sản, bên bán có quyền yêu cầu bên mua trả tiền theo đúng thời hạn và phương thức đã thỏa thuận. Ngoài ra, theo Điều 440 Bộ luật Dân sự 2015, nếu bên mua không thực hiện đúng nghĩa vụ trả tiền, bên mua phải chịu tiền lãi chậm trả theo thỏa thuận, tuy nhiên không quá 20%/năm. Trong trường hợp không có thỏa thuận thì lãi suất sẽ là 10%/năm.
- Song song đó, bên bán có các nghĩa vụ sau đây:
- Giao tài sản cho bên mua theo đúng thời hạn, phương thức, địa điểm như thỏa thuận.
- Có nghĩa vụ chịu rủi ro về tài sản trước khi chuyển giao quyền sở hữu cho bên mua.
- Phải chịu trách nhiệm về những khiếm khuyết của tài sản được bên mua phát hiện sau khi nhận tài sản.
- Đảm bảo về quyền sở hữu đối với tài sản đã được chuyển giao cho bên mua.
- Cung cấp thông tin và hướng dẫn sử dụng tài sản cho bên mua.
- Bảo hành đối với tài sản theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.
- Bên mua có quyền nhận được tài sản theo thỏa thuận, hay nói cách khác là được quyền yêu cầu bên bán giao tài sản theo đúng phương thức, thời hạn, thời điểm đã thỏa thuận.
- Nếu bên bán không thực hiện nghĩa vụ giao tài sản, bên mua có quyền hủy hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu có thiệt hại xảy ra. Cùng với các quyền nêu trên thì bên mua có nghĩa vụ phải trả tiền theo đúng thời hạn thỏa thuận trong hợp đồng và chịu rủi ro về tài sản kể từ thời điểm chuyển giao quyền sở hữu theo Điều 441 Bộ luật Dân sự 2015.
Hình 2. Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán
- Như bài viết đã nêu, nội dung của hợp đồng mua bán tài sản là ghi nhận việc chuyển giao quyền sở hữu tài sản của bên bán cho bên mua để nhận tiền. Chính vì vậy, khi ký kết và thực hiện hợp đồng, đòi hỏi các bên cần phải có những lưu tâm nhất định:
- Một là, đây là loại hợp đồng “mua đứt bán đoạn”, sau khi nhận đầy đủ tiền từ bên mua, bên bán sẽ chuyển giao quyền sở hữu tài sản. Cũng chính vì vậy, bên mua cần phải xác định rõ quyền sở hữu đối với tài sản, cụ thể tìm hiểu xem có đúng Bên bán là chủ sở hữu hoặc người có quyền bán theo quy định pháp luật hay không.
- Hai là, nắm rõ thông tin về đối tượng của hợp đồng cũng là vấn đề quan trọng cần phải lưu ý. Bởi lẽ, nếu là tài sản bị cấm hoặc hạn chế chuyển nhượng thì hợp đồng mua bán sẽ bị vô hiệu theo quy định của pháp luật dân sự. Kéo theo đó sẽ mất nhiều thời gian, tiền bạc của các bên.
- Ba là, lưu ý về thời điểm chuyển giao quyền sở hữu. Bởi vì, tài sản mua bán khác nhau sẽ có thời điểm chuyển giao quyền sở hữu khác nhau.
- Với tài sản thông thường, thời điểm chuyển giao là sau khi bên mua trả tiền theo thỏa thuận.
- Với những loại tài sản phải đăng ký quyền sở hữu thì bên mua được xác định quyền sở hữu sau khi đã được cấp giấy đăng ký hoặc giấy chứng nhận quyền sở hữu.
- Bốn là, lưu ý về thời điểm chuyển giao rủi ro: Nếu tài sản mua bán phải được đăng ký quyền sở hữu thì thời điểm chuyển giao rủi ro cho bên mua là sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký, tức rủi ro đã được chuyển giao dù bên mua chưa nhận được tài sản trên mặt thực tế theo Điều 441 Bộ luật Dân sự 2015.
- Tóm lại, có thể nói hợp đồng mua bán tài sản là loại hợp đồng phổ biến và được quan tâm nhiều nhất hiện nay. Thế nhưng khi tiến hành ký kết hợp đồng mua bán tài sản các bên thường hay phớt lờ một số chi tiết dẫn đến tranh chấp không mong muốn sau này. Bài viết trên đây đã cung cấp đến quý bạn đọc cái nhìn cơ bản về hợp đồng cũng như những lưu ý khi ký kết, đảm bảo cho các bên khi ký kết tránh được những tranh chấp không mong muốn.
➤ Tham khảo thêm bài viết:
➤ Những vấn đề cần lưu ý về hợp đồng được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015.
➤ Những vấn đề cần biết về việc ủy quyền.
➤ Hành vi bán chui cổ phiếu là gì?.
➤ Một số điều cần biết về bảo lãnh.
- Trên đây là tư vấn của Luật Thịnh Trí về quy định chung về hợp đồng mua bán tài sản. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho quý khách hàng. Nếu bạn còn thắc mắc về các nội dung khác liên quan đến lĩnh vực dân sự và tố tụng dân sự theo quy định pháp luật mới nhất, vui lòng liên hệ với chúng tôi:
CÔNG TY LUẬT TNHH THỊNH TRÍ
Hotline: 1800 6365
Facebook: Luật Thịnh Trí
